పంచమ ప్రకరణము : మిథ్యా పురుషాఖ్యానము
॥మిథ్యాపురుషాఖ్యానము॥
4269
అలర మిథ్యా పురు-షాఖ్యాన మొకటి
కలదది యెట్లన్నఁ -గ్రమముగా వినుము!
4270
కలఁడు మాయా యంత్ర -గతుఁడైన పురుషుఁ
డలరి యాకాశంబు -నార్జించి, దాని
4271
దాఁచిపెట్టుట కిల్లు -తాను గట్టించి,
చూచుచుండఁగ నది -స్రుక్కి నశించె;
4272
నాయింటి తోడనే -యాకాశ మణగి
పోయెనింకెట్లని? -పొగిలి, పిమ్మటను
4273
గగనమున్ రక్షింపఁ గావలె ననుచుఁ
బగటుమీఱఁగ నొక-బావిఁ ద్రవ్వఁగను
4274
ఆనాఁటి కా నాఁటి కా-బావి పూడె.
తానందుఁ గూపగ-తంబైన నభము
4275
పోయెనే హా! యని -పొరలాడి యేడ్చి
యాయాకసముఁ గావ -నటుమీఁద వాడు
4276
కొండలు, మేడలు, -గొప్పలౌ నూతు
లొండొంటిఁ గట్టుచు -నుండఁగా, నవియు
4277
నటుచెడుచుండఁగా, - “నంబరం బణఁగె
నెటుచేతు?” ననుచు వాఁ డెలుఁగెత్తి యేడ్చు;
4278
ననఘ! నీ కిప్పు డీ-యర్థంబు నేను
వినిపింతు నెట్లన్న -వినుము సర్గాది
4279
యందనంతంబు, శూ-న్యంబు, నాత్మగుచు
మందమైనటువంటి -మాయాంబరమున,
4280
బొలుచు నహంకార -పురుషుండు గలిగి
యలరి యనాత్మ తా-నగుచు నుండియును
4281
రహిమీఱఁగా నాత్మ -రక్షణ కొఱకు
బహుశరీరముల క-ల్పనములు చేసి,
4282
యవిచెడుచుండఁగా -నారీతిఁ జూచి,
యవిరళాత్మకు వచ్చె -హాని యటంచు
4283
నూరకే తా నేడ్చు. -చుండు నజ్ఞుండు.
ధీరాత్మ! నీ విది -తెలిసి భూస్థలిని
4284
ఘటమఠాద్యాకార-కములు నశించి
నటువంటి కాలంబు -లందు ఖేదంబు
4285
మదినంటనీయక. -మాయగా నెఱిఁగి
కుదిరికగా నుండు -కోదండరామ!
4286
అమితమౌ నభమున కన్న విస్తృతము.
నమలంబు. ఘన, మశూ-న్యంబచలంబు,
4287
వ్యాకోచమైన చి-దాత్మయే గ్రాహ్య
మైకొనసాగఁగా, నాయాత్మయందు
4288
మొనయు చిత్తాకాశ మున మేను లుబ్బి
చనఁగఁ, దదాత్మ నా-శము నొందె ననుచు
4289
నజ్ఞాను లూరకె -యడలుచుండుదురు;
ప్రాజ్ఞులందుకు దుఃఖ-పడ; రావిధమున
4290
ఘటమఠాదులు చెడఁ-గాలోన నుండు
నటువంటి యాకాశ -మణఁగని మాడ్కి
4291
దేహముల్ వరుసగాఁ -దెగిపోవుచున్న
దేహినిర్లేపుఁడై -ధీరత నుండుఁ;
4292
గావున శాంతం, బ-ఖండ, మద్వయము,
భావనాతీత మా-బ్రహ్మ మంతయును
4293
నీవెయనుచు నెంచి -నీటుగా నాత్మ
భావింపు మో రామ-భద్ర! సంసార
4294
విరహితుఁడై భేద -విభ్రాంతి మఱచి,
నెరసి బ్రహ్మంబు తా-నేనని చూచు
4295
పురుషునకు లభించు -బుద్ధి విశ్రాంతి,
యరయఁగా నతఁడె మ-హాకర్త యగును;
4296
అదియెటువలె నన్న -నఖిలచింతలను
మదిలో విసర్జించి -మాయాబ్ది దాఁటి
4297
కొదుకక చిన్మాత్ర -కోటరపదవి
విదితంబుగాఁ బొంది -వేద్య నిర్ముక్త
4298
నిరతసంవిత్తత్త్వ -నిష్ఠ నేమఱక
యెఱుకనే భావింపు, -మెల్ల దిక్కులను
4299
వెలయుశబ్దములను -వినను, శీతోష్ణ
ములనెఱుంగను, రూప-ములను గన్గొనను,
4300
గోరి షడ్రసములఁ -గొని ముకుందముల
మూరుకొనను యోగ్య-ముగ మంచి తెలివి
4301
యాపరమాత్మగా -కన్య మొం డొకటి
యేపట్లనైన లే -దెఱుకే పరాత్మ.
4302
యారహస్యాత్మ యం-దంట, కజ్ఞాన
కారణమై యహం -కార పూరుషుఁడు
4303
తానన్నిటికినిఁ గ-ర్తనటంచు మూఢ
మానవులను వృథా -మాయాబ్ధియందు
4304
ముంచునంతియె కాని, -ముక్తపూరుషుల
యంచున నిల్వలే -కణఁగు మిథ్యగుచు.
4305
శ్రీరామచంద్ర! యా -చిద్బ్రహ్మమునకుఁ
బారంబు లే, దిట్లు -భావించినట్టి
4306
యతఁడె మహాత్యాగి -యనఁబడు, మఱియు
నతఁడె మహాకర్త -యన నొప్పుచుండు,
4307
నతఁడె మహాభోక్త -యగుచుండు; దీని
కితిహాస మొక్కటి -యేను చెప్పెదను.