చతుర్థ ప్రకరణము : శతరుద్రోపాఖ్యానము
॥శతరుద్రోపాఖ్యానము॥
3466
ఒక్కనాఁ డొక చోట నొక్కభిక్షుండు
చక్కఁగాను సమాధి -సలుపుచున్నపుడు
3467
తొలఁగి, యా చిత్తవృత్తులు లోనఁ బొడమి
గలిబిలిఁ జేయఁగాఁ -గర్మాశ్రయమునఁ
3468
జింతసేయుచుఁ గొంతసేపూరకుండె,
నంతలో వింతగా -నతని చిత్తమున
3469
బలిమి నాత్మను ప్రతి-భాసవిశేష
కలనముల్ పొడమఁగాఁ -గామేచ్ఛలోన
3470
జనియింప సామాన్యజనభావకాంక్ష
నొనరంగఁ గూడ వే-ఱొక నరుఁ డయ్యె.
3471
అతఁడంత జీవలుఁ డను పేరుతోడఁ
బ్రతిభాసఁ బొంది స్వప్నపురంబునందుఁ
3472
దావిహరించి మ-ద్యము ద్రావి, నిదురఁ
బోవుచు విప్రుఁడై -పుట్టి, యా కలను
3473
నెఱినన్నము భుజించి -నిద్రించి కలను
మరల నం దొక్క సామంతుఁడై పుట్టి
3474
తెఱఁగొప్ప నన్నంబు -తిని నిద్రవోయి
విరివిగాఁ గలను భూవిభుఁడై జనించి
3475
పూలపాన్పున నిద్రఁ బొంది స్వప్నమున
నాలోసురాంగను యైజనియించి
3476
యలఘురతిశ్రాంత యగుచు నిద్రించి
మెలపుగాఁ గల నొక్కమృగియై జనించి
3477
పరఁగ నిట్లుగ స్వప్న -భవపరంపరలఁ
బొరిఁబొరి ననుభవిం-పుచు నుండి, తుదను
3478
నలఘు రుద్రుండు తా-నైతి నటంచుఁ
గలఁగాంచి సంతోష -కలితుఁడై లేచి,
3479
యాకలలోఁ గల -లాత్మ భావించి
ప్రాకటాశ్చర్య సం-భరితాత్ముఁ డగుచు,
3480
శివుని రూపును గలన్ -జెందినకతన
నవిరళవిజ్ఞాని-యైమది నిట్లు
3481
దలఁచె నీ స్వప్న శ-తంబులు మాయ
వలన గల్గి నిజంబు -వలె దోఁచె మదికిఁ
3482
జెదిరెడి మరుమరీ- చికలయం దెపుడు
నుదకంబు లేకుండి, -యుండినట్లుండు,
3483
ఆకరణిని బ్రహ్మ-మందు విశ్వంబు
లేకుండి యుండిన -లీలఁగా దోఁచు
3484
నట్టిసంసార మా -యారణ్యమందుఁ
బుట్టిన స్వప్నాంగ-ముల ననేకములఁ
3485
గనుచుండఁగానె యు-గములు పెక్కేఁగె
ననితనలోన దా-నాశ్చర్యపడుచు,
3486
నరిగి యత్యాది దే-హము లున్న జాడ
నరయుచు, దొలిభిక్షుఁ డగుచుఁ దానున్న
3487
తనువు నీక్షించి, చై-తన్యంబు దాని
కనువంద నీయఁగా -నది రుద్రుఁ డయ్యె,
3488
నారుద్రుఁ డీరుద్రుఁ -డందుండి పోయి,
గౌరవంబుగఁ జిదా-కాశ సంస్కృతిని
3489
జెందిన జీ వటుఁ -జేరి ప్రాణముల
సందీయఁగా రుద్రుఁ -డయ్యె జీవటుఁడు
3490
మొనసి య ట్లవ్విప్ర-ముఖ్య దేహములఁ
గనిప్రాణముల నియ్యఁ-గా, వారలెల్ల
3491
మురువుగా శతరుద్ర-మూర్తులై రనఘ!
గరిమ నాభిక్షు సం-కల్పంబు లట్ల
3492
తొలఁగక జీవ టా-దుల రూపు లగుచు
సలలిత సంవిదం-శంబులై తోఁచి.
3493
నిలుకడ లైనట్ల-నేయుండె నన్ని
యలఘు మనోమాయ” -లని శతరుద్ర
3494
జననక్రమముఁ జెప్పి -సంయమీశ్వరుఁడు
మనము రంజిల్లఁగా -మరల ని ట్లనియె
3495
వినురామ! యిఁక నొక్క -వృత్తాంత మమర
ననఘ సుషుప్తమౌ -నాఖ్యానసరణి,
3496
ఘనమది యెట్లన్నఁ -గాష్ఠతాపసుఁడు
ననఁగ, జీవన్ముక్తుఁ -డన రెండుగతులు
3497
గల, వందు నిస్సార -కర్మకర్తృత్వ
ములవీడి యింద్రియ-మ్ముల నణఁగించి,
3498
కనుమూసి నిదురించు -గతి నున్నవాఁడు
ఘనుఁడతఁ డెవఁ డన్నఁ గాష్ఠతాపసుఁడు;
3499
అదియుఁ గాక విరక్తి -నాత్మ యందుంచి
మొదట యుక్తాయుక్త-ములను దా నెఱిగి,
3500
ఘనతర సచ్చిదే -కరసంబునందు
మనము నెల్లప్పుడు -మగ్నంబు చేసి,
3501
యజ్ఞానజనులలో -నఖిలకృత్యములఁ
బ్రజ్జతో నడిపించు -పావనాత్మకుఁడు
3502
వంతుకెక్కిన సుజీ-వన్ముక్తుఁ; డిట్టి
శాంతులీయిరువురు -సము లెట్టు లనిన
3503
సరిగాను చిత్తని-శ్చయరూపమైన
పరమాత్మ సత్తాను-భవమె మౌనంబు,
3504
మొనయు తన్మౌనంబు -మూఁడుచందముల
నొనరు న దెట్లన్న -నూహతో వినుము!
3505
ఊరక మాట్లాడ-కున్న చందంబు
నారయ వా జ్మౌన -మగు, నింద్రియముల
3506
మదమణంచుట యక్ష -మౌనమౌ, నెపుడు
నిదురించు విధముగా-నేపరాత్పరము
3507
ననుభవసరణిగా -నంతరంగమునఁ
గనుచుండినదియె పో-కాష్ఠమౌనంబు,
3508
అలర నీ మౌనత్ర-యమునందుఁ జూడ
నలువొందు కాష్ఠ మౌనంబు మే, లదియె
3509
ధన్యం, బనాయాస-దము, సదాద్యంత
శూన్యయు నైన సు-షుప్తి చిత్సత్త
3510
మదిని ధ్యానించి త-న్మయుఁడైన నదియె
కదలని మౌననం-గతమైన మబ్బు,
3511
పరఁగఁగా నాత్మ వి-భ్రాంతి ప్రపంచ
మరసి, యస్థిర మని -యాయర్థమందుఁ
3512
గుదిరిన మౌనమే -గూడ సుషుప్తి,
యదియు నెన్నఁగ నేక-మై, యనేకముగ
3513
విమలమై వెలుఁగు సం-విద్రూప మదియె
నమల చైతన్యాంశ -మదియేను ఎఱుక,
3514
మతినిల్పిన సుషుప్తి -మౌనమై యుండు,
నతిశయమైన స -మ్యక్జ్ఞానపటిమ
3515
చేనిరతసమాధి-సేయు ధన్యుండు
జ్ఞానయోగి యనాఁ బ్ర- యుండు,
3516
వరకాష్ఠమునికి, జీ-వన్ముక్తుఁడైన
పురుషున కనుభవం-బుగ నుండి, చాల
3517
నొనరు సంవిత్తత్వ -మొకటియై యుండుఁ;
గనుక నయ్యిరువురిగతు -లేక మగును.
3518
అదియెట్లయనిన దే-హాదివాససలు.
మదియును, బ్రాణముల్ -మగ్నమై యచట
3519
గుఱుతు దప్పక యణం-గుచు నుండునదియె
పరమపదం బండ్రు -పండితోత్తములు.