చతుర్థ ప్రకరణము : గజోపాఖ్యానము-2
॥గజోపాఖ్యానము-2॥
4151
వచ్చిసురేంద్రుఁడా ,వసుధేశు చెంత
నచ్చెరువుగ నిల్చె, -నాశిఖిధ్వజుఁడు
4152
చూచియాజిష్ణు న-చ్చోటఁ బూజించి
యీచందమునను మీ-రిటకు వచ్చుటకు
4153
హేతు? వేమన నింద్రుఁ -డిట్లని పలికె
భూతలాధీశ! నీ -పుణ్యాతిశయము
4154
మెచ్చిరంభాది కా-మినులు నీ పొందు
హెచ్చుగాఁ గోరి, యం-దెదురు చూచెదరు,
4155
సకలభోగమ్ములా -స్వర్గలోకమున
సకలంకమతిని నీ-వనుభవింపుచును,
4156
నచ్చోట నిల్చి కల్పాంతంబుదనక
విచ్చలవిడిగాను -విహరింపువలయుఁ;
4157
గావున నాకలో-కమునకు నీవు
రాపలె ననఁగ నా -రాజేంద్రుఁ డనియె
4158
ఇంతమాత్రపుఁ బని -కింద్ర! నీ విటకు
దంత్రీందు నెక్కి రాఁ దగునె నన్ బిల్వ?
4159
నీవెంతఁ బిల్చిన -నేస్వర్గమునకు
రావలసిన దేమి? -రంభాదిపతుల
4160
పొందునే నొల్లఁ ద-ద్భోగంబు లెల్ల
నందించు నిండి నే-నంతట నుండి,
4161
యరమర లేక బ్ర-హ్మంబునం దెపుడు
మెఱయుచు నేన ర మింతు, నీ స్వర్గ
4162
భోగంబు నే నొల్లఁ -బొమ్మన్న నింద్రుఁ
డేఁగెమహీపాలుఁ -డిందుండె, నవలఁ
4163
జూడాల మదిలోను -చోద్యమందుచును
బోఁడిఁమిఁ బతియందు -భోగేచ్ఛలేని
4164
చందంబు భావించి -సంప్రీతి మెఱయ
నందుండి, కొన్ని నా-ళ్లరిగిన మీఁదఁ
4165
గ్రమముగా నతని రా-గద్వేషయుగము
నమరఁ బరీక్షింతు -నని నిశ్చయించి
4166
యారూఢ యోగమా-యాప్రభావమున
జారపురుషుని ము-చ్చటగా సృజించి
4167
పగలు రాతిరిగాని -బలుసంధ్యవేళ
సొగసు లుప్పతిలంగ -జూతవృక్షంబు
4168
క్రిందజారుఁడు తాను -గ్రీడింపుచున్న
సందడి నృపతి కా-శ్చర్యంబుగాను
4169
వినిపింపఁజేసె, న-వ్విధము భావించి
మనమున హర్షించి -మచ్చికన్ వీర
4170
లొనరంగఁ గ్రీడింపు -చుందురుగాక
యనిసైగగా లేచి, యందుండి యవల
4171
జనుచున్న యారాజ-చంద్రునిఁ, జూచి
తనమదిలో నిట్లు -తలఁచెఁ జూడాల
4172
రాగరోషంబు లీ-రాజును విడిచె,
భోగేచ్ఛతోడనే -పోయె, నీ రీతి
4173
సర్వసన్న్యాసియై -శాంతుఁడై పరమ
నిర్వాణపదమందు -నిల్చినా డహహ!
4174
ఇంకఁబరీక్షింప -నేల? నా రూప
మంకితముగఁ జూపు -టర్హ మీమీఁద
4175
ననిపతి చను త్రోవ -కడ్డంబుపోయి,
నెనరుతో ముందఱ -నిలిచినఁ జూచి
4176
యిందుబింబాస్య! నీ-వెవ్వ? రిచ్చటికి
నెందుకు వచ్చితి ?-విపుడు నీమోము
4177
చూచితే మద్భార్య చూడాలవలెనె
తోఁచుచున్న దిదేమి? -తోయరుహాక్షి!
4178
యనుచు రా జడుగఁగా -నయ్యింతి పలికె
ననఘ! చూడాల నే -నైనదే నిజము.
4179
నెరయఁ దత్త్వార్థంబు -నీకు బోధించు
కొఱకుఁ గుంభుండనై -కొన వెళ్లఁ గాను
4180
నద్వైత సారార్ధ-మైప్రకాశించు
చిద్వస్తుతత్త్వంబుఁ -జెప్పి, పిమ్మటను
4181
బరఁగ దేవేంద్ర రూ-పంబును, జార
పురుష రూపంబు నొ-ప్పుగఁ దాల్చి, నేనె
4182
పొందుగా నీ గుణం-బులు పరీక్షించి,
యిందునా నిజరూప-మిపుడు చూపితిని;
4183
ధరణీశ! యివి యెల్ల -దబ్బఱో, నిజమొ
తెఱఁగొప్ప నీయోగ -దృష్టినిఁ జూడు
4184
మనిన శిఖిధ్వజుఁ -డాత్మ భావించి,
మొనసి నన్నియు నిజం-బుగ మదినెంచి,
4185
పలికె ని ట్లనుచు నో- భామాలలామ
పెలుచ నీ విపుడు చె-ప్పిన మాట లన్ని
4186
సత్యమౌ, వేదాంత -శాస్త్రార్థములను
నిత్యంబు నన్ను మ-న్నించి బోధించి,
4187
వదలని నా కర్మ -వాసన నణఁచి,
చెదరని సుజ్ఞాన -సిద్ధిఁ బుట్టించి,
4188
చెప్పిచూపఁగరాని -చిద్బ్రహ్మమందుఁ
దెప్పున నన్నుఁ బొం -దించితి వీవు.
4189
కావున నిపుడు ని-ష్కర్షగాఁ జూడ,
నీవెనా గురుడఁవు -నీకె మ్రొక్కెదను
4190
అనవిని చూడాల -యమ్మహీపతికి
మనము రంజిలఁ జెప్పి, -మరల నాఘనుని
4191
నిజపురిఁ జేర్చె నా-నృపకులోత్తముఁడు
సుజనులు మెచ్చఁగాఁ -జూడాల, తాను
4192
వదలక యమల జీ-వన్ముక్తు లగుచుఁ
బదివేలయేండ్లు భూ-పాలనఁ జేసి,
4193
మొనసి యంత విదేహ -ముక్తినిఁ బొంది
రనుచుఁ జూడాల వృ-త్తాంత మంతయును
4194
జెప్పి, వసిష్ఠుండు -శ్రీరాముఁ జూచి
యప్ప! చిత్తత్యాగ -మైనదే శుభము,
4195
ఎవరికైనను ధాత్రి -నిది నిక్క మనుచు
నవిరళకరుణతో- -నావసిష్ఠుండు
4196
ఘనమైన చూడాల -కథ రఘూత్తమున
కనువుగా బోధించె -ననుచు వాల్మీకి
4197
తనశిష్యుఁడగు భర-ద్వాజ సంయమికి
వినిపించెఁ దత్కథ విశదంబుగాను.