వాల్మీకి తెలుగు రామాయణం

వాల్మీకి తెలుగు రామాయణం

చతుర్థ ప్రకరణము : చతుర్థ ప్రకరణారంభ ద్విపద

వాసిష్ఠ రామాయణము

చతుర్థ ప్రకరణారంభము

3136
శ్రీతారకోల్లాస! -శేషాద్రివాస!
శ్రీరిగొండ నృ -సింహ! ధూతాంహ!

3137
విన్నవించెద నిది -వినుము వాల్మీకి
న్నసైగల నుప -మనక్రమంబు

3138
నియఁ జెప్పఁగ, భర-ద్వాజుండు మరల
నియె నిట్లని “యో మ -హాగురుదేవ!

3139
చికృప నమ్మౌని -శ్రీరాఘవునకు
ఱియేమి చెప్పె స-మ్మతముగా? “ననుచు

3140
ర భరద్వాజుఁ -డాసక్తి నవల
డుగ, వాల్మీకి యి-ట్లనె “నోకుమార!

3141
శ్రీఘుపతిని వ -సిష్ఠుఁడీక్షించి,
యారూఢకరుణ ని-ట్లనియె నోరామ!

3142
వెయ నేఁజెప్పిన -వివిధార్థములకు
నైన ఫలము జీ -న్ముక్తి యగును,

3143
రు దేహంబులం -హమిక ద్యశ్య
మితి యా త్మనుచును -పలాకరముగ

3144
నెందాఁకఁ ద్రవ్యాళి -నెనసి వర్తింపు
నందాఁకఁ జిత్తంబు -నందు విభ్రాంతి

3145
చగు చుండు, నం -ర్ముఖుం డగుచు,
మురువు చూపెడి జగం -బులను జిదగ్ని

*టీక:- మురువు- విలాసము

3146
యందెతృణములట్ల -నాహుతిచేసి,
సందేహ ముక్తుఁడై -శాంతాత్ముఁ, డగుచుఁ!

3147
ట్టుగాఁ దను దాను -భావింపుచుండి,
ట్టిసంయమిచిత్త-మందు విభ్రాంతి

3148
లుగ దెన్నటి” కన్నఁ -గాకుత్స్థతిలకుఁ
రి వసిష్ఠ సం-మి కిట్టు లనియె

3149
ద్గురువర్య! మీ -త్కటాక్షమునఁ
జిద్గగనానంద -సీమలోఁ జేరి,

3150
సుధపై నేను జీ-స్ముక్తి పదము
మీఱ బొందితిఁ; -బ్రాణధారణము

3151
సేయునుపాయంబుఁ -జెప్పవే! “యనిన
నాతీశ్వరుఁ డిట్టు -నియె” నో రామ!

3152
వినుము చెప్పెద నది -విశదంబు గాఁగ
నిలధారణ మంచు -న్నది యొకటి,

*టీక:- అనిల ధారణము- ప్రాణాయామము

3153
తరజ్ఞాన యో-గంబన నొకటి
నువొందఁగాఁ గల ని మున్ను నీకు

3154
బోధించియుంటి, ని-ప్పుడు నేను మరల
నాధారణాయోగ -మరఁ జెప్పెదను

3155
డఁబడు దేహశో నఁ జేసి మలము
డిగి, రేచక, పూర-ములు, కుంభకము

3156
గావింపుచునికి యో-గంబగు, సాత్మ
నేవేళ భావించి -యెఱుకకు నెఱుక

3157
గానుదలంచి య-క్కడ సుఖించినదె
జ్ఞాయోగంబగు; -శంభుండు మున్ను

3158
నిలధారణ చేయు -తికష్ట మనుచు
మనో ధారణా క్రమమున సిద్ధి

3159
లుగుటన్ జ్ఞానయో-ము సూక్ష్మముగను
విసిత సూక్తుల -విరచించి యుంచె; ;

3160
గునధికారి భే-ముల నారెండు
గుయోగముల ధన్యు -భ్యసింపుదురు;

*టీక:- అధికారి- మోక్షేచ్చ గలవాడు

3161
నిలధారణ చేయు-పుడు లక్ష్యమున
మొప్ప నిలిచి సమ్మతిఁ బొందుచుండుఁ,

3162
కొని ఘనమనో-ధారణ చేయ
రి మనముతోడ -నిలంబు నిలుచు;

3163
వాయుధారణ సేయు-వానికి ధరణి
నాయువు బహువృద్ధి -గుచుండుఁ దొలుత

3164
సాధించునపుడు క-ష్టంబగుఁగాన,
భూవ! నీకు నే-ర్పుగను విజ్ఞాన

3165
యోగంబుఁ జెప్పితి -యుక్తితో దీని
బాగొప్ప సాధించి -రమాత్మ వగుము.

3166
హిమీఱఁ బ్రాణధా-ణఁ జేయువారి
హిమంబుఁ జెప్పెద -ది నిల్పి వినుము!

*టీక:- రహి- ఆనందము*టీక:- ప్రాణధారణ- ప్రాణాయామము